ชมวัดโบราณที่มีอายุยาวนานและเต็มไปด้วยโบราณสถานสำคัญต่าง ๆ มากมาย เดิมวัดแห่งนี้มีชื่อเรียกว่าวัดลั่นทมบ้าง วัดเขาบ้าง วัดเขานครสวรรค์บ้าง ครั้นในสมัยรัชกาลที่ 5 วัดนี้ได้รับการตั้งชื่ออย่างเป็นทางการว่าวัดจอมคีรีนาคพรต และใข้เรียกมาจนถึงปัจจุบัน วัดนี้ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาด้านทิศตะวันออก ภายในบริเวณวัดแบ่งออกเป็น 2 ส่วน โดยส่วนหนึ่งตั้งอยู่บนยอดเขาสูง เป็นที่ตั้งอุโบสถและวิหารศักดิ์สิทธิ์ รวมทั้งมณฑปและเจดีย์ อีกส่วนหนึ่งตั้งอยู่บริเวณเชิงเขาอันเป็นที่ตั้งศาลาการเปรียญ กุฏิ สำหรับภิกษุสามเณรได้อาศัยบำเพ็ญสมณะธรรม รวมทั้งเป็นที่บำเพ็ญบุญของพุทธศาสนิกชนที่ศรัทธา น่าชม – โบสถ์เทวดาสร้าง เป็นพระอุโบสถตั้งอยู่บริเวณเชิงเขา มีลักษณะเป็นรูปโถงศาลารูปทรงโบราณ ปราศจากผนังทั้งสี่ด้านรูป เครื่องบนเป็นไม้สัก มุงกระเบื้อง ทั้งนี้ไม่ปรากฏแน่ชัดว่าสร้างขึ้นมาตั้งแต่เมื่อไหร่ มีเพียงตำนานที่เล่าสืบต่อกันมาว่า เมื่อชาวบ้านเริ่มสร้างอุโบสถนั้นจะต้องมีการติดตั้งเสาพร้อมเครื่องบนให้เป็นรูปโครงของอุโบสถ พอตกกลางคืนกลับได้ยินเสียงมโหรีปี่พาทย์ มีเสียงอึกทึกครึมโครม และแสงสว่างทั่วบริเวณยอดเขา ชาวบ้านต่างพากันแปลกใจ และด้วยความสงสัยจึงพากันไปดูให้เห็นกับตา และปรากฏว่างานที่ทำไว้นั้นสำเร็จหมด โดยที่ยังไม่ได้มีใครเข้าไปทำเลยแม้แต่คนเดียว จึงเป็นเรื่องที่ แปลกประหลาดมหัศจรรย์มาก และพวกชาวบ้านก็ได้หยุดการก่อสร้างไว้เพียงเท่านั้น เพราะเห็นว่าเทวดาลงมาสร้างไว้สำเร็จแล้ว นอกจากนี้ยังมีเรื่องเล่าจากภูเขาอีกแห่งหนึ่งที่อยู่ห่างจากวัดนี้ประมาณ 400 เมตร ซึ่งชาวบ้านเรียกกันว่า “เขาโรงครัว” ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นที่ที่เทวดาทำครัว เพราะมีหินเป็นรูปขนมจีน รูปครก และเครื่องประกอบการทำครัวต่าง ๆ ปรากฏอยู่ดูน่าอัศจรรย์ยิ่งนัก – พระศรีสรรเพชญ์ องค์พระประธานที่ประดิษฐานในซุ้มเรือนแก้วมีหัวนาคสามเศียร ประทับบนบัลลังก์หรือฐานชุกชีมียักษ์ 6 ตนดูแลอยู่ ซึ่งเป็นอาฬวกยักษ์ ท้าวเวสสุวรรณและยักษ์อื่น ๆ คอยอารักขา ตลอดจนมีพระพุทธธัญดร พระปางลีลา อยู่ในซุ้มเรือนแก้ว ตั้งอยู่ด้านหลังพระประธาน โดยพระพุทธรูปองค์นี้เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยสมัยทวารวดี มีพระพักตร์คล้ายพระพุทธรูปศิลปะเชียงแสน – สิ่งศักดิ์สิทธิ์อื่น ๆ อาทิเช่น รูปหล่อพระอัครสาวกทั้งคู่ที่สร้างขึ้นในสมัยทวาราวดี ยักษ์หน้าตาดุร้ายที่พระแท่น คอยอารักขาพระพุทธเจ้าอยู่ข้างละ 3 ตน ซึ่งเป็นของเก่าโบราณสมัยเดียวกัน – มณฑปครอบรอยพระพุทธบาท กว้าง 4 วา ยาว 4 วา มีหลังคายอดเป็นพระเจดีย์ เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธบาทจำลอง 4 รอย – พระเจดีย์ซึ่งมีอยู่หลายองค์ แต่มีองค์หนึ่งเป็นเจดีย์โบราณและมีขนาดใหญ่ – ระฆังโบราณ ที่คาดว่าน่าจะสร้างในสมัยรัชกาลที่ 5 หรือรัชกาลที่ 6 สำหรับตีบอกเวลาในอดีตรวมทั้งระฆังแขวนจำนวนหลายสิบใบรายรอบวัด ไว้ตีเพื่อความเป็นสิริมงคลของนักท่องเที่ยว – พระเจดีย์ทรงแปดเหลี่ยมคู่กับวิหารรัชกาลที่ 4 โดยแปดเหลี่ยมหมายถึงอริยมรรคมีองค์ 8 และน่าจะเป็นที่เก็บพระบรมสารีริกธาตุ น่าเที่ยว ทุกเดือน 12 ของปีจะมีงานนมัสการและปิดทองรอยพระพุทธบาทจำลองซึ่งเรียกกันว่า “งานวัดเขา” ที่ นอกจากจะมีงานสมโภชน์แบบงานวัดทั่วไปแล้วยังมีการแข่งขันเรือยาวด้วย
