สงครามเก้าทัพ

วันนี้มีอารมณ์อยากรู้เรื่องสงคราม เปิดนามานุกรมประวัติศาสตร์ไทย ร.ศ.ดนัย ไชยโยธา ย่อไว้ให้อ่านสั้นๆ

เริ่มที่สงคราม พ.ศ.2310 ที่จริงพม่าตั้งใจจะปล้นเอาผู้คน เสบียงอาหาร ทรัพย์สิน แถวๆเมืองเหนือของไทย เอาไปใช้เป็นกำลังตั้งท่ารบกับจีนเท่านั้น

พอเริ่มๆรุกเข้ามา ก็พบว่าไทยเราบ้อท่ามาก เจาะเอาเมือง เมืองไหนก็ง่ายๆ พม่าได้ใจ ใช้เวลาล้อมอยู่แค่ 1 ปี 2 เดือน รุกเข้ายึดกรุงศรีอยุธยาไปเฉยเลย

พ.ศ.2328 พม่ามาอีก พระเจ้าปดุงทำสงครามเก้าทัพ แต่ละทัพมาจากทุกทิศทุกทาง ดังต่อไปนี้

ทัพที่ 1 มีทั้งทัพบกทัพเรือ ทัพบกตีตั้งแต่เมืองชุมพรลงไปถึงสงขลา ทัพเรือตีหัวเมืองชายฝั่งทะเลตะวันตก ตั้งแต่เมืองตะกั่วป่าลงไปถึงเมืองถลาง เมืองเหล่านี้มีหน้าที่หาเสบียงอาหารให้กองทัพ

ทัพที่ 2 เริ่มเดินทัพที่เมืองทวายเข้ามาทางด่านบ้องตี้ ตีเมืองราชบุรี เพชรบุรี ไปบรรจบกับทัพที่ 1 ที่ชุมพร

ทัพที่ 3 เข้าทางเชียงแสน ตีลำปาง สวรรคโลก สุโขทัย นครสวรรค์ ลงมาบรรจบที่กรุงเทพฯ

ทัพที่ 4 เริ่มที่เมาะตะมะ รุกเข้าไทยก่อน แล้วให้ทัพที่ 5-6-7-8 เดินทัพหนุนตามมาตามลำดับ ทางด่านพระเจดีย์สามองค์ ลงมาตีกรุงเทพฯ ทัพที่ 9 ตีหัวเมืองเหนือริมฝั่งแม่น้ำปิง ตั้งแต่ตาก กำแพงเพชร ลงมากรุงเทพฯ

ฝ่ายไทย พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ ท่านได้บทเรียนคราวเสียกรุง ไม่ตั้งทัพรับที่เมืองหลวง จัดสี่กองทัพ แยกกันชิงบุกทัพพม่าก่อน

ทัพที่ 1 กรมพระราชวังบวรฯ รับผิดชอบด้านตะวันตก ยกทัพไทย ทัพใหญ่ที่สุดไปโจมตีพม่าที่ด่านพระเจดีย์สามองค์ วังหน้าทรงคาดว่าพระเจ้าปดุง แม่ทัพใหญ่พม่า จะคุมกองทัพหลวงมาด้วยพระองค์เอง

ทัพที่ 2 กรมพระราชวังหลัง รับผิดชอบทางเหนือ สกัดทัพพม่าที่นครสวรรค์ ทัพที่ 3 เจ้าพระยาธรรมา (บุญรอด) ร่วมกับเจ้าพระยายมราช โจมตีพม่าที่จะมาทางใต้และด่านบ้องตี้

ทัพที่ 4 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ ทรงเป็นแม่ทัพหลวง ตั้งมั่นอยู่กรุงเทพฯ มีหน้าที่เป็นทัพหนุน ศึกหนักด้านใดก็จะยกไปช่วยด้านนั้น

แม้ทัพไทยจะมีกำลังน้อยกว่า แต่มีผู้นำที่ดีมีความสามารถ ทหารไทยมีกำลังใจเข้มแข็งในการสู้รบ ทั้งยังมีประสบการณ์จากการ กู้ชาติครั้งพระเจ้ากรุงธนบุรี จึงสามารถตีเก้าทัพพม่าแตกพ่ายไปในที่สุด

เหตุพม่าปราชัยในสงครามเก้าทัพ พระเจ้าปดุงอัปยศอดสูนัก วางแผนสงครามครั้งใหม่ ด้วยยุทธวิธีใหม่

พ.ศ.2329 พระเจ้าปดุง เป็นแม่ทัพใหญ่ยกมาทางด่านพระเจดีย์สามองค์ทางเดียว สร้างยุ้งฉางสะสมเสบียงอาหาร ตั้งค่ายถาวรเป็นระยะๆจากท่าดินแดงถึงสามสบ ขุดคูปักขวากแน่นหนา ชักปีกกาถึงกัน

แผนพระเจ้าปดุง พักบำรุงขวัญไพร่พลจนกล้าแข็งแล้ว ก็จะตรงเข้าตีกรุงเทพฯจุดเดียว

แต่ผิดคาดฝ่ายไทยไม่รั้งรอ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ ทรงเป็นแม่ทัพหลวง กรมพระราชวังบวรฯ เป็นแม่ทัพหน้า นำสองทัพพร้อมกันไปตีค่ายพม่า แตกพ่ายในเวลาเพียงสามวัน

จับเชลย ยึดยานพาหนะ เสบียงอาหาร ศัสตราวุธได้เป็นจำนวนมาก นับเป็นชัยชนะพม่าขั้นเบ็ดเสร็จเด็ดขาด

ผมอ่านประวัติศาสตร์สงครามไทยพม่า แล้วรู้สึกคึกมาก! ตะโกน ไชโย้ ไชโย อึงในใจ วีรกรรมกษัตริย์ไทย คงเป็นแบบอย่างให้ผู้นำไทยรุ่นต่อๆมา จนถึงรุ่นปัจจุบัน ได้ฮึกเหิม…ตามมองไปทั้งโลกมองรอบบ้านถึงเมืองเรา…รุนแรงกว่าครั้งสงครามเก้าทัพ ผมว่าผู้นำเราฉลาดและกล้าหาญพอ จะพาพวกเราเอาตัวรอดไปด้วยกัน

ใครที่คิดว่าเก่งกว่า…ผมเฉยๆ ผมเชื่อแบบผมว่าการเปลี่ยนม้ากลางศึก…ยังไม่ควร.

กิเลน ประลองเชิง